Da nema prečih briga, odnosno pritisaka spolja i iz drugog entiteta, konkurencija između Srpskog Sarajeva i Banjaluke bila bi hronični unutrašnjopolitički problem u Republici Srpskoj.
Srpsko Sarajevo se danas zove Istočno Sarajevo, ali ne radi se ni o srpskom ni o istočnom Sarajevu, nego o Palama koje su početkom građanskog rata u BiH postale prestonica Republike Srpske u kojoj su stolovali njeno predsjedništvo, skupština, vlada, sudstvo, i sva ostala civilna vlast. I kada je, poslije tri i po godine rata, krajem ’95, u Dejtonu/Parizu, Republika Srpska, kao jedna strana u mirovnom sporazumu, dobila i međunarodno priznanje, Pale su već imale ustavni status prestonice.
Sarajevskim Srbima, razočaranim što je glavninu predratnog Sarajeva uz „čašicu viskija“ većim dijelom prepustio Bošnjacima, Slobodan Milošević je obećao izgradnju Srpskog Sarajeva koje bi povezivalo Pale sa manjim dijelom grada uz entitetsku granicu koji su zadržali Srbi. Da bi utjeha bila ubjedljivija na otvorenom je izložena oveća maketa budućeg grada, a iz Srbije su prema Palama krenule kolone šlepera sa građevinskim materijalom. Bili su to zvjezdani časovi ratne prestonice, kada je stambeni kvadrat bio jednak istom u Beogradu.
A onda je došlo do podjele u rukovodstvu, Karadžić je morao da ode, Koljević više nije bio živ. Momčilo Krajišnik je ostao na Palama sa zatečenom garniturom, a Biljana Plavšić u Banjaluci na čelu nezadovoljnih Krajišnika koji su imali najveću srpsku teritoriju, dali glavninu boraca VRS, a bili marginalizovani baš kao i ona sa najvećim brojem srpskih glasova na izborima ’90. Najzad, Pale su prije rata bile prigradska opština u tranzitu za poznatiju Jahorinu, a Banjaluka najveći srpski grad u Republici. Plavšićeva je pobijedila na prvim poratnim predsjedničkim izborima na čelu nove stranke koja je osvojila većinu. Kasnije se odnos snaga između SDS-a i opozicije od izbora do izbora mijenjao, ali Banjaluka je sasvim prirodno ostala glavi grad Srpske.
Na Palama i u Srpskom Sarajevu dugo je tinjalo nezadovoljstvo zbog ove dislokacije vlasti, ali i promocije banjalučkih kadrova na štetu sarajevskih, koji su imali više i iskustva i znanja stečenog u predratnom periodu i bili brojniji. Vremenom to se promijenilo, pogotovo otkako je izgrađen Administrativni centar Vlade Republike Srpske u Istočnom Sarajevu u kome prebivaju srpski članovi Savjeta ministara, a u prethodnom mandatu i Milorad Dodik je kao srpski član Predsjedništva BiH dosta boravio i radio u ovom dijelu Republike. Vlast se tako „primakla“ sarajevsko-romanijskom platou, što je lokalnom stanovništvo dalo osjećanje da nisu na periferiji Srpske. Rodila se ideja da se izmjenama u Ustavu Banjaluka proglasi za glavni grad, a Pale za prestonicu, analogno rješenju u Crnoj Gori – Podgorica glavni grad, a Cetinje prijestonica.
Počasni konzulat „matice“ na Palama svečno je otvorio ministar Ivica Dačić 8. decembra, a posebnu dimenziju konzultu daje činjenica sa je vezan za ambasadu Srbije u BiH odnosno u Sarajevu. Počasni konzul će, kao što je inače praksa, raditi volonterski, ali će narodu iz ovog kraja olakšati komunikaciju i sa Sarajevom i sa Beogradom. Najzad, biće to još jedan prilog razvijanju specijalnih i paralelnih veza između Srpske i Srbije.
Dačić je istakao da Srbija želi da nastavi da njeguje specijalne i neraskidive veze sa Republikom Srpskom, te ocijenio da će otvaranje Počasnog konzulata na Palama doprinijeti ovom cilju i dati novi impuls saradnji Srbije i BiH.
Dačić je rekao da su za Srbiju odnosi sa Republikom Srpskom ne samo dobrosusjedski, već i bratski i da narodu u Srpskoj žele jednak prosperitet, kao i narodu u Srbiji.
„Svjesni značaja uloge počasnih konzula i njihovog doprinosa napredovanja odnosa Srbije sa drugim državama, kontinuirano smo radili na širenju mreže počasnih konzula u svijetu. Tako da danas Srbija ima najveći broj početnih konzula u svojoj istoriji, čak 100, i to na svim kontinentima“, rekao je Dačić i kao važno istakao to što je Srbija dobila prvog počasnog konzula u BiH.
Dačić je podsjetio da u BiH Srbija ima ambasadu u Sarajevu, generalne konzulate u Banjaluci i Mostaru, konzularne kancelarije u Trebinju i Drvaru i sada prvi počasni konzulat u Palama.
Počasni konzul, koji je i direktor Olimpijskog centra Jahorina, Dejan Ljevnaić naglasio je da će konzulat biti mjesto koje povezuje naše narode, i doprinosi miru i stabilnosti i prosperitetu u regionu. Dodao je da će se posvetiti jačanju veza kroz saradnju u području kulture i obrazovanja, kao i da će biti spona između mladih u Srbiji i BiH.
„Kao počasni konzul planiram da ostanem posvećen podržavanju sporta i aktivnosti koje doprinose njegovomrazvoju među našom djecom“, rekao je Ljevnaić koji je izrazio zahvalnost Dačiću i Vladi Srbije na ukazanom povjerenju.
Ljevnaić je tokom karijere dobio brojna priznanja među kojima i najveće evropsko priznanje „Zlatna plaketa za životno djelo“.
On je izrazio veliku zahvalnost predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću koji je, kako je naglasio, uložio značajne napore u razvoj Srbije, ali i ministru Dačiću koji predano radi na jačanju međunarodnih odnosa.
Košarac je rekao da je rukovodstvo Republike Srpske opredijeljeno za blisku saradnju sa Srbijom i da je potvrda jačanja tih veza današnje otvaranje Konzulata Srbije na Palama.
Košarac je istakao da i Republike Srpske i Srbije grade politiku mira i stabilnosti, te regionalne saradnje.
„To govori o opredjeljenjima rukovodstva Republike Srpske, prvenstveno predsjednika Republike Milorada Dodika, da sa političkim rukovodstvom Srbije radimo poslove koji su važni za naš narod, da njegujemo naše nacionalno jedinstvo i da jačamo ekonomiju“, poručio je Košarac.
Načelnik Pala Boško Jugović rekao je da će Počasni konzulat Srbije biti od velikog značaja za stanovnike ove opštine, ali i građane Republike Srpske, te da će omogućiti osnaživanje odnosa Srpske i Srbije.
Skupu su između ostalih pristuvovali i ministarka za porodicu i omladinu Selma Čabrić i ministar zdravlja Alen Šeranić, kao i ambasador Slovenije u Sarajevu Damjan Serdar.
Izvor: Bilten broj 137, Predstavništvo Republike Srpske u Srbiji