Danas je na štandu Predstavništva Republike Srpske u Srbiji (hala 2, nivo A), šest izdavača iz Srpske predstavilo svoja izdanja, a na kraju petog sajamskog dana održano je tradicionalno, deseto po redu, književno veče pjesnika iz Srbije, Srpske, Crne Gore i rasijanja.

Promocije su započele u 11.30 predstavljanjem strip izdanja Udruženja strip autora i obožavalaca stripa „Deveta dimenzija“ Banje Luke – Zmija pod ledom i Stivenson – unutrašnji pirat.

U 12 sati Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske promovisao je knjigu Tajni život muzeja autora Jelene Kojović Tepić koja je prilagođena za za djecu od pet do 12 godina.

Direktor Muzeja Sarita Vujković rekla je da ova publikacija, objavljena 2020. godine, na neobičan i zanimljiv način – spajanjem teksta, ilustracija i specifičnog dizajna, predstavlja Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske, njegov rad i bogatu zbirku, ali i muzeologiju.

„Pošto sam pisac za djecu, smislila sam priču da je nekada davno u zgradi ovog muzeja koja je nastala kao zgrada željezničke stanice iz vremena Austrougarske, nekim vozom došao miš koji je rodonačelnik miševske dinastije koja se bavi skupljanjem umjetničkih djela“, rekla je autor Jelena Kojović Tepić.

I ono što zaposleni u muzeju rade danju, to, kaže ona, miševi rade noću – oni su restauratori, konzervatori, ljudi za njih ne znaju, a oni žive lijep muzejski život.

Nakon toga u 13 sati Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica Republike Srpske predstavio je knjigu Vojska Republike Srpske, priređivača: Dragiše Jurišića, Predrag Obrenovića i LJubiša Vulina u kojoj je prikazan kompletan period od 30 godina postojanja ove vojske.

Knjiga je prevedena i na engleski jezik, kako bi se približila što široj publici, a u planu je i prevod i na ruski, francuski, pa i kineski jezik.

Istoričar Predrag Lozo iz Centra je rekao da je ova knjiga sistematično i organizovano priređen priručnik koji daje obilje osnovnih informacija šta je VRS u organizacionom i simboličkom smislu.

On je podsjetio na istorijski kontekst nastanka VRS 12. maja 1992. godine, navodeći da je svoj korijen našla u nastojanju da se srpskom narodu ne ponovi genocid u NDH u Drugom svjetskom ratu. On je istakao da je to bila posljednja zvanično organizovana vojna sila na području BiH.

Lozo je rekao da je VRS bila prevashodno odbrambena formacija, što se slaže i sa osnovnim ciljem funckionisanja Republike Srpske, a to je odbrana srpskog naroda na tim prostorima.

Jurišić je rekao da knjiga obuhvata kompletan period postojanja VRS, kao i njenog nastavka funkcionisanja u obliku Trećeg pješadijskog Republika Srpska puka u sastavu Oružanih snaga BiH, koji baštini tradiciju VRS.

„VRS je posebno u tom poslijerantom periodu bila garant opstanka Republike Srpske, s obzirom i na Kfor i na snage neprijatelja koje su već tada bile mnogo jače i opremljenije“, rekao je Jurišić.

On je rekao da je VRS postojala kao jedna organizovana institucija, na koju se Republika Srpska mogla osloniti u svakom momentu i bila zaštitnika postojanja srpskog naroda na tim prostorima.

Prema njegovima riječima, knjiga sadrži obilje fotografija, šema, grafikona, kopija istorijskih dokumnata, činova, uniformi, ratnih zastava…

U 14 sati SKPD „Prosvjeta“ glavni odbor Istočno Sarajevo promovisao je Kalendar Prosvjeta 2019/2020″ o kome je govorio priređivač akademik Vojislav Maksimović koji je istakao da ovi kalendari predstavljaju svojevrsan dokument sadašnjeg vremena.

U nastavku promocija u 14.30 Matična biblioteka Istočno Sarajevo predstavila je svoja izdanja: Prof. dr LJubinka Petrić Bašović – izabrani radovi, priređivača akademika Vojislava Maksimovića;

Stevo Kaluđerčić- prosvjetni, kulturni i politički radnik (1864-1948), priređivača mr Ivana Kuljanin;

Roman Metastaza i zbirka poezije Kad đavo krvi zaželi autora Gorana Vračara;

Zbirku poezije Oproštajno pismo autora Dare Sekulić; i Bibliografija izdanja Matične biblioteke Istočno Sarajevo: 1997-2020, autora Branislave Milošević.

Nakon toga u 16.30 Univerzitet u Istočnom Sarajevu predstavio je Monografiju 30 godina Univerziteta u Istočnom Sarajevu i fototipsko izdanje časopisa Vaseljena, koji svjedoče o burnim i teškim vremenima u kojim je Univerzitet osnovan i izrastao u jedno od najvažnijih obrazovnih institucija Republike Srpske.

Prvi rektor Univerziteta, akdemik Vojislav Maksimović, je naglasio, evocirajući uspomene na ratne godine kada je Univerzitet osnovan, da je idejni tvorac i jedan od najzaslužnijih za to bio i jedan od osnivača Republike Srpske pokojni Momčilo Krajišnik koji je bio svjestan koliko je obrazovanje važno, a da je veliku ulogu imao i LJubomir Zuković.

Maksimović je naglasio da ga je vijest da je izabran za rektora iznenadila i da nije mogao da odbije, naglasivši da mu je veoma drago što prisustvuje promociji monografije koja svjedoči o tim vremenima.

Profesor Draga Mastilović je rekao da je pitanje opstanka i opravdanosti postojanja Univerziteta u Istočnom Sarajevu često bilo predmet rasprava u Narodnoj skupštini tadašnje Republike Srpske.

„Na zasjedanju 30. i 31. decembra 1993. godine vodila se žučna rasprava o opravdanosti postojanja ovog univerziteta. U raspravu se uključio i tadašnji predsjednik Republike Srpske Radovan Karadžić koji je pozvao poslanike da ne razmišljaju regionalno već nacionalno“, rekao je Mastilović.

On je naveo da je Karadžić tada poručio poslanicima da vode računa o svakom dijelu Republike Srpske, a ne samo o svojim regijama.

Mastilović je rekao da se snažno za očuvanje univerziteta zalagao i poslanik Vojo Kuprešanin koji je rekao da se djeci oko čijih kuća padaju granate mora omogućiti da se obrazuju i čuvaju srpsku zemlju, jer će srpska revolucija propasti ako oni odu.

On je dodao da poruka Kuprešanina ima svoj puni smisao i danas, a da od momenta osnivanja i u sve tri decenije rada Univerzitet ima izuzetne kriterijume i nivo.

Rektor Univerziteta u Istočnom Sarajevu Milan Kulić izrazio je zadovoljstvo što su ova dva kapitalna djela večeras predstavljena beogradskoj publici, naglasivši da je bilo potrebno puno volje, mudrosti i rada na njima.

Profesor Sandra Ivanović osvrnula se na fototipsko izdanje časopisa „Vaseljena“, ocijenivši da taj časopis, koji je izlazio od 1995. do 2002. godine, predstavlja dragocjeno nasljeđe Univerziteta u Istočnom Sarajevu.

U 18 sati na štandu Srpske je održano tradicionalno deseto Književno veče 33 pjesnika iz Srpske, Srbije, Crne Gore i rasijanja. LJubitelje pojezije je u ime organizatora, Predstavništva Republike Srpske u Srbiji, pozdravio Duško M. Petrović poručivši da ih je od posljednjeg druženja 2019. godine napustilo preko 150 književnika, ali da je želja za životom nadjačala virus koronu i da su pjesnici ponovo na okupu.

Prisutnima se prvi svojim stihovima o velikom Branku Ćopiću predstavio Radomir Andrić, a potom su se nizali pjesnici Blagoje Baković, Slavomir Gvozdenović, Bratislav Milanović, Milan Mihajlović, Jovanka Stojčinović Nikolić, Goran Vračar, Rajko Srdić, Mirjana Bilatović i drugi.

Gvozdenović je posebno zahvalio organizatorima što je na isto mjesto skupio pjesnike koji stvaraju na srpskom jeziku, te poručio kako treba sačuvati Republiku Srpsku.