Slika iz fundusa Muzeja Republike Srpske „Ustanak Petra Mrkonjića“ Spiridona Špire Bocarića svečano je predstavljena u atrijumu Narodnog muzeja Srbije u Beogradu povodom 180 godina od rođenja srpskog kralja Petra Prvog Karađorđevića.

Ministar kulture Srbije Nikola Selaković istakao je u obraćanju da Bocarićevo remek djelo oslikava slobodarsku težnju srpskog naroda zapadno od Drine, svjedočeći o značaju Nevesinjske puške kao preteče napora za oslobođenje ujedinjenje i nezavisnost.

„Kralj Petar Prvi stekao je večnu slavu zahvaljujući pobedama, ali i mudroj i pravednoj vladavini, modernizaciji društva, dosledno posvećen slobodarskim težnjama naroda koji je predvodio“, naveo je Selaković.

On je rekao da ovo djelo podsjeća da su Srbi jedan narod, kojem je sloboda vrijednost ispred svih drugih, a to su potvrdili tokom svog postojanja na ovim prostorima.

Selaković je istakao da će projekti, kao što je večerašnji, doprinijeti jačanju saradnje i jedinstva Srbije i Republike Srpske, posebno imajući u vidu izazove sadašnjice sa kojima se srpski narod suočava.

„Srbija i Srpska jesu dvoje, ali je srpski narod i srpska kultura jedno. U duhu zajedništva i načela Deklaracije Svesrpskog sabora i večeras šaljemo poruku nedeljivosti i jedinstva srpskog roda i našeg zajedničkog kulturnog prostora“, rekao je Selaković.

On je naveo da je posebno značajno što Srbija i Srpska zajednički obilježavaju 180 godina od rođenja i 120 od krunisanja kralja Petra Prvog Karađorđevića, ističući da je on bio veliki rodoljub, mudar i hrabar vladar, te simbol borbe srpskog naroda za slobodu, jedinstvo i nezavisnost.

Selaković je napomenuo da je Bocarić, rođen 1876. godine u Budvi kao Srbin primorac, jedan od fantastičnih slikara i dugogodišnji direktor Muzeja Vrbaske banovine, mučki stradao od ustaša i skončao život u Šaranovoj jami u logoru Jadovno.

„To svedoči o nameri onih koji su ubili njega i Savu Šumanovića i vladike Platona, Savu i Petra da tim ubistvima ubiju srpsku kulturu i srpsku duhovnost. Naše okupljanje večeras ovde u Beogradu i Banjaluci svedoči da u tome nisu uspeli“, poručio je Selaković.

Šef Predstavništva Republike Srpske u Srbiji Mlađen Cicović rekao je da saradnju dva narodna muzeja vidi u svjetlu ukupne saradnje Srpske i Srbije, koja ima dugu tradiciju, ali nikad nije bila bolja i sadržajnija nego sada.

„Tome najviše doprinose predsjednici Srpske i Srbije Milorad Dodik i Aleksandar Vučić, kao inicijatori i kreatori suštinskog zajedništva u kojem se odvijaju političke, privredne i saradnje u oblasti obrazovanja, kulture i umjetnosti“, naveo je Cicović.

On je podsjetio da je djelo „Ustanak Petra Mrkonjića“ u Beograd stiglo iz Narodnog muzeja Srpske kada je to bio Muzej Vrbaske banovine, a u kojem je upravnik bio Bocarić.

Cicović je rekao da je prvi ban Vrbaske banovine Svetislav Tisa Milosavljević, Nišlija, došao u Banjaluku kao kraljev prijatelj sa posebnim zadatkom da taj grad učini mjestom lijepih građevina, nauke, kulture, prosvjete i umjetnosti.

„U tom vremenu i takvim uslovima nastala je i ova slika Špire Bocarića koja je danas ovdje. Petar Karađorđević, kad je završio čuvenu vojnu akademiju Sen Sir, a potom Višu vojnu akademiju u Mecu, došao je u Bosnu i uključio se u ustanak protiv Turaka“, naveo je Cicović.

On je napomenuo da u znak sjećanja na Petrovo vojevanje sa ustanicima 1875. u tom dijelu Republike Srpske postoji Mrkonjić Grad, mjesto čijim imenom Srpska trajno čuva ustaničko ime mladog kraljevića, kasnije kralja Srbije i prvog vladara Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Ovaj događaj rezultat je Svesrpskog sabora, kada je dogovoreno da ovim povodom u Narodnom muzeju Srbije bude predstavljena slika „Ustanak Petra Mrkonjića“ iz Muzeja Republike Srpske, a istovremeno u Muzeju Srpske portret „Kralj Petar Prvi“ slikara Luja Valda Barbija iz Zbirke Narodnog muzeja Srbije.

Direktorka Narodnog muzeja Srbije Bojana Borić Brešković je istakla da ovim činom „podsjećamo na izuzetnu ličnost kralja Petra I Oslobodioca“, a „dve slike, u dva muzeja su odraz naše jedinstvene slike“.

Borić Brešković je navela da je na slici „Ustanak Petra Mrkonjića“ nastaloj 1934-35. godine Bocarić kao centralnu figuru kompozicije prikazao Karađorđevića kao učesnika bosanskohercegovačkog ustanka (1875 – 1878) na gori Ćorkovači.

Svečanosti u Beogradu prisustvovali su i praunuk kralja Petra Prvog prestolonasljednik Aleksandar Karađorđević sa suprugom princezom Katarinom, ambasador BiH u Srbiji Aleksandar Vranješ, direktor Narodnog muzeja Srbije Bojana Borić Brešković i druge zvanice.

Na slici „Ustanak Petra Mrkonjića“ kao centralnu figuru kompozicije, Bocarić je prikazao kneževića Petra kao učesnika bosanskohercegovačkog ustanka na gori Ćorkovači, a oko njega su predstavljeni ustanici iz Zmijanja, Glamoča i Hercegovine odjeveni u narodne nošnje.

Slikar Spiridon Špiro Bocarić /1876 – 1941/ bio je prvi upravnik Muzeja koji je osnovan kao Muzej Vrbaske banovine.

Važan dio prve stalne postavke koju je Bocarić priredio činila je i spomen-soba posvećena Petru Mrkonjiću u kojoj je bila izložena i slika „Ustanak Petra Mrkonjića“, koju je Bocarić naslikao tokom 1934. i 1935. godine slaveći bosanskohercegovačke ustanike.