U Beogradu je svečano otvorena izložba posvećena legendarnom hercegovačkom harambaši Peri Tunguzu „Od Nevesinjske puške do Solunskog fronta“, povodom obilježavanja velikog jubileja – 150 godina od izbijanja istorijskog ustanka srpskog naroda u Hercegovini protiv osmanske vlasti.

Izložba je posvećena legendarnom harambaši Peri Tunguzu, simbolu srpskog otpora u Hercegovini, koji je, sa sabljom u ruci, prošao put od prvih ustaničkih dana na Ćetnoj poljani 1875. godine, preko albanske golgote koju je prošao pješke u 76. godini života, do konačne pobjede na Solunskom frontu 1918. godine.

Izložbu, koja prikazuje herojski put Pere Tunguza, koju je pripremila njegova praunuka Nataša Gligorić, u PTT muzeju u Beogradu otvorio je direktor Kancelarije za javnu i kulturnu diplomatiju Arno Gujon, koji je rekao da ne treba nikada dozvoliti da neko drugi ispisuje poglavlja srpske istorije.

Gujon je istakao da Pero Tunguz nije bio samo vojnik, nego simbol nepokolebljive odlučnosti, da nije mjerio vrijeme po kalendaru, već po pravdi, nije brojio godine života, već korake koje je napravio za slobodu.

Gujon je rekao da je ustanak u Hercegovini protiv osmanske vlasti svjedočanstvo da se srpska sloboda ne dobija na poklon, nego se osvaja i brani i da je metak „Nevesinjske puške“ prošao kroz vrijeme i probudio slobodarski duh srpskog naroda i bio moralna pobjeda.

„Danas kada ponovo vidimo strane interese koji se ukorenjuju u Srbiju, kada se neko ponovo trudi da se srpski glas utiša, kada se želi da se istorija izbriše ili prefarba… mi kažemo – ne, ne pokoravamo se“, naveo je on.

Gujon je istakao da Srbija danas ima snagu da bude stub svojoj djeci gdje god oni bili.

„Baš kao što su nekada ustanicima iz Hercegovine stizali pomoć i podrška iz Srbije i Crne Gore, tako danas svaki Srbin u dijaspori, u Krajini, u na Kosovu i Metohiji, u Republici Srpskoj, zna da nije sam“, istakao je Gujon.

On je rekao da je Hercegovina u srcu svakog ko vjeruje u čast i postojanost, i da nije dala samo ustanike, nego i pjesnike i sveštenike i junake i mučenike, pokazala je da nije dovoljno samo voljeti otadžbinu, nego treba znati i boriti se za nju.

„Ali, kada Srbin ustane, on ne ustane samo zbog sebe, on ustaje za svoje pretke i potomke, za krst časni i slobodu zlatnu. I kada govorimo o tome ne možemo a da ne pomenemo ime Pere Tunguza, hercegovačkog vojvode, harambaše, junaka“, rekao je Gujon.

Nataša Gligorić, autor izložbe i praunuka Pere Tunguza, rekla je da je na izložbi prikazan materijal iz porodične arhive, kao i istorijski dokumenti, i da je željela da prikaže Perine hajdučke staze, junačka dostignuća, kojima se nije hvalio, ali i tamnovanje, albansku golgotu i stradanja koja je podnosio ćutke.

Ona je dodala da je Pero bio aktivni učesnik događaja druge polovine 19. i prve polovine 20. vijeka, od Nevesinjske puške, Uloškog ustanka i Prvog svjetskog rata i da je postao sinonim za otpor i bunt, te da ga naraštaji pamte po napadu na Turke na Ćetnoj poljani 5. jula 1875. godine u okviru hercegovačkog ustanka.

„Ideal jedinstva, ujedinjenja i slobode srpskog naroda nije bio samo njihov san, to je bila njihova borba, njihov život. Na slobodu se ne čeka i ne moli, sloboda se osvaja i tu lekciju su nam Pero Tunguz i njegovi saborci održali prije 150 godina. Naša dužnost je da pamtimo i prenosimo“, istakla je njegova praunuka.

Ona je podsjetila da je Pero ušao u istoriografiju, narodnu epiku i postao inspiracija u oblasti književnog, likovnog i filmskog stvaralaštva, kao i u toponime kao što su Tunguzove livade na Morinama, Tunguzovu luku u Ulogu, ulice u Nevesinju, spomenik na Jakomiru, spomen-ploča u Nevesinjskoj ulici na Vračaru u Beogradu.

Gligorićeva kaže da ovim projektom čuva porodično i nacionalno nasljeđe, osvjetljavajući likove junaka koji su obilježili srpsku istoriju.

Na otvaranju izložbe su se obratili istoričar Nenad Urić, koji je govorio o porijeklu porodice Tunguz /od turske riječi za buntovnika/ koji su nekada bili Rasojevići iz Rasa, o životu i ratnom putu Pera Tunguza, kao i direktor Muzeja PTT Marko

Jelić, koji je najavio u junu štampanje poštanske marke povodom 150 godina „Nevesinjske puške“.

Otvaranju izložbe prisustvovali su i Borislav Maksimović ispred Predstavništva Republike Srpske u Srbiji, koje je pokrovitelj izložbe, kao i predsjednik Saveza Srba iz regiona Miodrag Linta, te predsjednik opštine Nevesinje Milenko Avdalović.

Izložbu, na kojoj su nastupili narodni guslar Slavko Aleksić i pojac Ljubomir Manasijević, organizovalo je udruženje „Kultura bez granica“, u saradnji sa PTT muzejom, pod pokroviteljstvom Predstavništva Republike Srpske u Srbiji.