Sve o Srpskoj | 25. juli 2024. godine –

USTAVNI SUD BiH KAO USTAVOTVORAC, SUDOKRATIJA I NADVLAST POSTAO OZBILJAN FAKTOR DESTABILIZACIJE

• Ustavni sud BiH neskriveno svojim odlukama ide u pravcu preoblikovanja složenog federalnog državnog uređenja prema unitarnom. Neustavni i nasilni transfer nadležnosti sa entiteta na BiH, potvrđeni u Ustavnom sudu BiH, idu isključivo u pravcu unitarizacije
• Svojim slobodnim djelovanjem postaje najjači adut u rukama svih zagovornika neke nove ustavne stvarnosti suprotne dejtonskom Ustavu BiH
• Taj rušilački sud „tumačenjem“ odvaja konstitutivnost naroda od teritorije, daje joj simboličan element pluralističkog društva oduzimajući ključnu ulogu naroda i teritorije u federalnom predstavljanju, zloupotrebljava odrednicu o suverenitetu, teritorijalnom integritetu, političkoj nezavisnosti i međunarodnom subjektivitetu
• Trenutno faktičko djelovanje, bez entitetske popune, daljim djelovanjem stranaca, kršenjem ustavnih nadležnosti, potpunim odsustvom i legitimiteta i legaliteta, Ustavni sud se pretvorio u organ samovlašća sa nesagledivim posljedicama u pravcu apsolutne negacije funkcionisanja sveukupnog državnopravnog i političkog sistema BiH
• Ključ sprečavanja dalje razgradnje BiH, nalazi se u povratku Ustavnog suda BiH na izvornu dejtonsku nadležnost, a donošenje Zakona o Ustavnom sudu BiH uslov je ustavnopravne stabilizacije, ako je uopšte moguće ispraviti već načinjenu štetu

Autor: Siniša KARAN, profesor ustavnog prava

USTAVNI sud BiH je trenutno antidejtonski, neustavan, nepostojeći, samoprozvani, samozvani, prosto – otuđeni centar /sve/moći grupe stranaca i domaćih unitarista, ocijenio je profesor ustavnog prava Siniša Karan.

Osvrnuvši se na jučerašnju odluku krnjeg Ustavnog suda BiH o stavljanju van snage Izbornog zakona Republike Srpske, Karan je u kolumni za Novinsku agneciju Republike Srpske – Srnu naveo da pitanje funkcionisanja i opstanka Federacije BiH, pitanje ustavnopravne kontrole federalnih odnosa i raspodjele nadležnosti, stvaranje percepcije da je dejtonski Ustav jedno prelazno rješenje – postaje okvir suštinske promjene Ustava de fakto postupkom revizije Ustava bez promjene ijednog slova.

Kolumnu profesora Karana Srna prenosi u cjelosti:

Ustavni sud BiH se našao u ulozi institucije koja će to potvrditi i provesti svojim „konačnim i obavezujućim“ odlukama, čije neprovođenje je krivično sankcionisano.

Ustavni sud BiH, umjesto da čuva Ustav, dao je sebi za pravo da ga tumačeći (po svojim pravilima) mijenja, čineći reviziju ustavnih normi jezičkim i opštim tumačenjem normi, kao i tumačenjem pravno-političkog, unitarnog miljea, te uz pomoć međunarodnih faktora.

Ustavni sud BiH svojim odlukama bitno mijenja ustavni položaj entiteta u odnosu na BiH. Istovremeno je sebi omogućio djelovanje koje je van dometa i kontrole entiteta koji čine supstancijalno biće BiH.

I umjesto da štiti Ustav BiH, svojim odlukama vrši razgradnju izvornih ustavnih načela i stvara ustavnosudski okvir za neku novu unitarnu državu, upuštajući se u ocjene političke i diskrecione prirode odluka državnih organa, cjelishodnosti i svrsishodnosti tih odluka.

Ustavni sud BiH nema pravo da se se upušta u redistribuciju nadležnosti sve dok ta nadležnost nije u suprotnosti sa Ustavom, jer on nema ovlaštenje za utvrđivanje društvenih odnosa i za ocjenu i kontrolu zakonodavne politike.

Ustavni sud BiH ne samo da je izašao iz okvira ustavne nadležnosti, ušao u zakonodavnu sferu, već je dao novo tumačenje svim ustavnim normama. Tako je taj i takav ustavni sud odredio da je Preambula Ustava sa snagom normativnog dijela i na bazi tog tumačenje donio najtežu odluku i potupo prekomponovao dogovorene principe preko odluke o konstitutivnosti naroda na cijeloj teritoriji BiH.

Taj rušilački sud „tumačenjem“ odvaja konstitutivnost naroda od teritorije, daje joj simboličan element pluralističkog društva oduzimajući ključnu ulogu naroda i teritorije u federalnom predstavljanju, zloupotrebljava odrednicu o suverenitetu, teritorijalnom integritetu, političkoj nezavisnosti i međunarodnom subjektivitetu.

Za Ustavni sud su izborne jedinice teritorijalni, a ne i etnički federalizam, uspostavljaju ravnotežu između građanskog i etničkog i uvode ih (mimo dejtonskog sporazuma) u strukture državne vlasti, razdvajaju etnos i teritoriju, zloupotrebljavaju ustavne norme o ljudskim pravima, sastav BiH (dva entiteta i tri konstitutivna naroda) predstavljaju kao pregovaračku grešku, daju objašnjene da je entitet samo teritorija, drugi administrativni dio lokalne samouprave.

Za Ustavni sud je sve postalo diskriminacija što je etno-teritorijalno (a što je jedino dejtonska odrednica i princip), vrše deetnicijaciju pridjeva srpski, proglašavaju „neprijateljem“ građanske države.

Takođe, daju tumačenje da su sve nadležnosti BiH, a samo neke delegirane nižim nivoima (entitetima), ignorišu pozitivnu enumeraciju nadležnosti u korist entiteta, princip supsidijarnosti tumače jednoznačno u korist zajedničkog nivoa, i veliki broj drugih neustavnih i antidejtonskih djelovanja.

Ustavni sud ne predstavlja nikakvu „nadvlast“, odnosno „nadustavno“ tijelo u odnosu na druge državne, posebno entitetske organe (parlament, izvršne organe i sudove), da donosi odluke van ovlaštenja određenih Ustavom.

Ustavni sud ni u jednom svom segmentu, zbog prakse koju je usvojio, nije pod društvenom kontrolom nijedne institucije vlasti na bilo kom nivou. Svojim slobodnim djelovanjem postaje najjači adut u rukama svih zagovornika neke nove ustavne stvarnosti suprotne dejtonskom Ustavu BiH.

Ustavni sud BiH neskriveno svojim odlukama ide u pravcu preoblikovanja složenog federalnog državnog uređenja prema unitarnom. Neustavni i nasilni transfer nadležnosti sa entiteta na BiH, potvrđeni u Ustavnom sudu BiH, idu isključivo u pravcu unitarizacije.

Suprotno kontinentalnoj pravnoj školi centralizovane sudske kontrole ustavnosti i strogoj primjeni ustava i ustavnih procedura, Ustavni sud se ponaša kao američki Vrhovni sud kojim je u sistemu podjele vlasti i prikriveni zakonodavac.

Ustavni sud BiH, umjesto da na bazi već utvrđenih pravila vrši samo primjenu na pojedinačne slučajeve (evropsko pravo), radi upravo suprotno – na bazi pojedinih slučajeva određuje pravila (precedentno anglosaksonsko pravo).

Sa široko postavljenim nadležnostima, izborom i sastavom Suda (tri nisu državljani BiH i bez sudija iz Republike Srpske) svjedoči o ograničenju suverenosti BiH, ali i o neskrivenoj unitarizaciji i negaciji konstitutivnog srpskog naroda i entiteta.

Uništen je ustavni princip federalnog predstavljanja u Ustavnom sudu BiH. Ustav BiH, respektuje princip federalnog predstavljanja u Ustavnom sudu BiH na štetu etničkog, ali ni to predstavljane nema zaštitu u procesu donošenja odluka prostom većinom (tri stranca i dva Bošnjaka).

Ustavni sud BiH kroz ustavni okvir „duha ustava“, kroz prizmu unitarno-građanske opcije, pravno tumačenje po istom principu, kao i stvaranjem ustavne prakse sa ciljem eliminacije osnovnog dejtonskog ustavnog određenja BiH kao etno-građanske složene države i entiteta kao federalne jedinice, nezaustavljivo vodi u pravcu potpune razgradnje bića i ustavne strukture BiH.

Trenutno faktičko djelovanje, bez entitetske popune, daljim djelovanjem stranaca, kršenjem ustavnih nadležnosti, potpunim odsustvom i legitimiteta i legaliteta, Ustavni sud se pretvorio u organ samovlašća sa nesagledivim posljedicama u pravcu apsolutne negacije funkcionisanja sveukupnog državnopravnog i političkog sistema BiH.

Izgradnja pozicije Ustavnog suda BiH kao ustavotvorca, djelovanjem kao sudokratija i nadvlast, postaje ozbiljan faktor destabilizacije.

Dakle, ključ sprečavanja dalje razgradnje BiH, nalazi se u povratku Ustavnog suda BiH na izvornu dejtonsku nadležnost, a donošenje Zakona o Ustavnom sudu BiH uslov je ustavnopravne stabilizacije, ako je uopšte moguće ispraviti već načinjenu štetu.